İktisat Sanatı

  Arthur Cecil Pigou: Savaşın Toplumsal Maliyetleri Üzerine Bir Refah İktisatçısının Duruşu Ercan Eren Arthur Cecil Pigou (1877–1959), Alfred Marshall'ın mirasçısı ve Cambridge Okulu'nun önde gelen figürü olarak, iktisat literatürüne en önemli katkısını dışsallıklar (externalities) ve refahın maksimizasyonu konularında yapmıştır. Pigou'nun Birinci Dünya Savaşı sırasındaki savaş karşıtı eylemleri, sadece ahlaki bir duruş olmanın ötesinde, teorik çalışmalarının pratik bir uzantısı ve kamu entelektüeli rolünün bir gereği olarak ele alınmalıdır. 1. Dışsallıklar Teorisi ve Savaşın Yıkıcı Negatif Dışsallığı Pigou'nun savaş karşıtlığının akademik temelini, özel maliyet (private cost) ile toplumsal maliyet (social cost) arasındaki ayrımı vurguladığı dışsallık teorisi oluşturur. Marjinal Sosyal Maliyet: Pigou'ya göre, savaş, kaynakların (emek, sermaye) savaş sanayilerine yönlendirilmesiyle ortaya çıkan ve hesaplanabilir özel faydaları (siyas...

  💔 Altın Zincirleri Kıran Sevda: David Ricardo'nun Kaçış Öyküsü Ercan Eren Londra, 18. yüzyılın sonlarıydı. Hızla zenginleşen şehrin finans kalbinde, Hollanda kökenli Sefaret Yahudisi Ricardo ailesi hüküm sürüyordu. Ailenin üçüncü oğlu David Ricardo , 21 yaşında, parlak zekâsıyla babası Moses Ricardo’nun yanı başında, borsa ve kambiyo işlemlerinin karmaşık labirentinde ustalaşmıştı. Ailesinin geleceği ve serveti David’in omuzlarına yüklenmiş, hayat yolu katı bir şekilde çizilmişti: Borsa, servet ve geleneksel Yahudi yaşam tarzı. I. Quaker Gözler ve Karşı Konulmaz Çekim Ancak kader, genç David için çok daha farklı bir rota belirlemişti. David, o yıllarda dindar bir Hristiyan mezhebi olan Quaker (Dostlar Derneği) ailesinden gelen genç, zarif Priscilla Anne Wilkinson ile tanıştı. Priscilla, sükuneti ve derin inancıyla David'in hızlı ve hesapçı dünyasına bir tezat oluşturuyordu. Kısa sürede, ikisi arasında, din, aile ve sosyal normların yasakladığı karşı konulmaz b...

  📝 Rosa Luxemburg ve Leo Jogiches: Devrimci Ortaklık ve İlişkinin Ekseninde Enternasyonalizm Ercan Eren 📌 Giriş: İki Devrimcinin Yolları Bu makale, Marksist teorisyen Rosa Luxemburg (1871-1919) ile onun siyasi ve romantik ortağı Leo Jogiches (1867-1919) arasındaki yirmi yılı aşkın süren karmaşık ilişkiyi incelemektedir. 1890 yılında İsviçre'nin Zürih kentinde bir araya gelen bu iki devrimci, yalnızca kişisel bir bağ kurmakla kalmamış, aynı zamanda Polonya Krallığı ve Litvanya Sosyal Demokrasisi (SDKPiL) ile Almanya Komünist Partisi (KPD) gibi kilit devrimci örgütlerin temelini atmıştır. İlişkileri, Marksist enternasyonalizm ve örgütlenme teorisi üzerine kurulu, türünün tek örneği bir ortaklık olarak analiz edilmektedir. I. Zürih Yılları: Entelektüel Kuluçka ve Siyasi İttifak (1889-1897) Bu dönem, ilişkinin temellerinin atıldığı, teorik pozisyonlarının kristalleştiği ve Luxemburg'un akademik kimliğinin oluştuğu kritik yıllardır. A. Zürih Üniversitesi: Öncü...

  🌹 Cambridge'in Kışkırtıcı (Provocative) Dehası: Joan Robinson'ın Entelektüel ve Duygusal Öyküsü Ercan Eren Joan Robinson'ın (1903-1983) hayatı ve Cambridge Üniversitesi'ndeki kariyeri, 20. yüzyıl iktisat düşüncesinin en büyük dönüşümlerinden birinin merkezi, kişisel drama ve keskin entelektüel mücadelelerle iç içe geçmiş bir destandır. Onun biyografisi, "The Provocative Joan Robinson" kitabının ışığında, sadece ekonomik teorinin değil, aynı zamanda kadın kimliğinin, sadakatin ve yasak aşkın gölgesinde şekillenen bir zekânın öyküsüdür. 1. 🎓 Kadın Kimliği, Kurumsal Direniş ve Kusursuz Rekabetin Yıkılışı Robinson, 1920'lerin ortasında, kadınların üniversiteden resmen diploma dahi alamadığı bir çağda (Cambridge kadınlara tam derece vermeyi 1948'e kadar reddetti) akademiye adım attı. Onun akademik kimliği, erkek egemenliğine karşı sürekli bir meydan okuma olarak kuruldu. Marshallcı Gölge ve Tavır: Cambridge'e Alfred Marsh...

  Wicksell’den Keynes’e Paranın İçselliği-Dışsallığı Tartışmalarının Siyasa (Policy) Çıkarımları: Krizden Kaçınılabilir mi?   Ercan Eren Giriş mahiyetinde üç temel noktaya işaret etmek istiyoruz: Tartışmanın Başlangıcı: Paranın doğası üzerine yapılan tartışmaların başlangıcı genellikle Nakit Okulu-Bankacılık Okulu ayrımına dayandırılır. Ancak bu tartışmanın köklerini, daha geriye, Nicolaus Copernicus (1517), Martín de Azpilcueta (1556), Jean Bodin (1530-1596), John Locke (1632-1704) ve David Hume (1711-1776) gibi düşünürlere kadar götürmek mümkündür. Düşünce Gelenekleri: Tarihsel olarak, Anglo-Sakson düşünce geleneğinde para genellikle dışsal kabul edilirken, Alman (Avusturya ve İskandinav düşüncesi dâhil) düşünce geleneğinde içsel kabul edilmiştir. Denge ve Evrim Kavramları: Denge kavramını fizik bilimlerinden yola çıkarak tanımlamak nispeten kolaydır. Ancak Evrim , kapsamı geniş (şemsiye) bi...